Sanskrit Sloka text in Devanagari, Gujarati, Kannada, Telugu , and English

||om tat sat||

સુંદરકાંડ.
અથ એકાદશસ્સર્ગઃ

અવધૂતાય ચ તાં બુદ્ધિં બભૂવાસ્થિત તદા|
જગામ ચાપરાં ચિંતાં સીતાં પ્રતિ મહાકપિઃ||1||

સ|| મહાકપિઃ તાં બુદ્ધિં અવધૂય અવસ્થિતઃ બભૂવ| સીતાં પ્રતિ અપરં ચિંતાં જગામ||

The great Vanara having rejected his judgement stood there. Then started thinking about Sita again.

ન રામેણ વિયુક્તા સા સ્વપ્તુ મર્હતિ ભામિની|
ન ભોક્તું નાપ્યલંકર્તું ન પાનમુપસેવિતુમ્||2||
નાન્યં નરમુપસ્થાતું સુરાણામપિ ચેશ્વરીમ્|
ન હિ રામઃ સમઃ કશ્ચિત્ વિદ્યતે ત્રિદશેષ્વપિ||3||

સ|| ભામિની રામેણા વિયુક્તા સ્વપ્તું ન અર્હતિ | ભોક્તું ન | ન અલંકર્તું | ન પાનં ઉપસેવિતુમ્|| ન અન્યં નરં ઉપસ્થાતું સુરાણાં ઈશ્વરમ્ અપિ ન | રામઃ સમઃ ત્રિદશેષ્વપિ ન કશ્ચિત્ વિદ્યતે||

(Sita) The lovely lady separated from Rama will not sleep. Not eat. Not decorate herself. Not drink. Not approach another man even if it is the Lord among the Gods. There is none equal to Rama even among Gods.

અન્યેયમિતિ નિશ્ચિત્ય પાનભૂમૌ ચચાર સઃ|
ક્રીડિતે નાપરાઃ ક્લાંતા ગીતેન ચ તથાsપરાઃ||4||
નૃત્તેન ચાપરાઃ ક્લાંતાઃ પાન વિપ્રહતસ્તથા|
મુરજેષુ મૃદંગેષુ પીઠિકાસુ ચ સંસ્થિતાઃ||5||

સ|| સઃ અયં અન્યઃ ઇતિ નિશ્ચિત્ય પાનભૂમૌ ચચાર| અપરાઃ ક્લીડિતેન ક્લાંતાઃ તથા અપરાઃ ગીતેન (ક્લાંતાઃ)|| અપરાઃ નૃત્તેન ચ ક્લાંતાઃ |તથા પાનવિપ્રહતાઃ (ક્લાંતાઃ અપારાઃ)| ( અપરાઃ સ્ત્રિયઃ) મુરજેષુ મૃદંગેષુ પીઠિકાસુ ચ સંસ્થિતાઃ ||

Having decided that she is some body else he started moving about in the banquet hall. There are women exhausted by sporting, there are others exhausted by singing. Some others were exhausted by dancing. Yet others worn out due to drinking. There were others resting on Murajas, Tabors, in hassocks.

તથાસ્તરણ મુખ્યેષુ સંવિષ્ઠા શ્ચાપરા સ્ત્રિયઃ |
અંગનાનાં સહસ્રેણ ભૂષિતેન વિભૂષણૈઃ||6||
રૂપસલ્લાપશીલેન યુક્તગીતાર્થ ભાષિણા|
દેશકાલાભિયુક્તેન યુક્તવાક્યાભિદાયિના||7||
રતાભિરતસંસુપ્તં દદર્શ હરિયૂથપઃ|

સ|| તથા અપરાઃ સ્ત્રિયઃ આસ્થરણ મુખ્યેષુ સંસ્થિતાઃ | હરિયૂથપઃ વિભૂષણેન ભૂષિતૈઃ રૂપસલ્લાપશીલેન યુક્તગીતાર્થભાષિણા દેશકાલાભિયુક્તેન યુક્તવાક્યાભિધાયિના રતાભિરતસંસુપ્તં સહસ્રેણ અંગનાનાં દદર્શ||

Other ladies were resting on exquisite beds. The best among Vanaras saw thousands of women adorned with ornaments who are good at arguments who are well versed in appreciation, who are well aware of the time and place, who are good at appropriate expressions, who were sleeping after dalliance.

તાસાં મધ્યે મહાબાહુઃ શુશુભે રાક્ષસેશ્વરઃ||8||
ગોષ્ઠેમહતિ મુખ્યાનાં ગવાં મધ્યે યથા વૃષઃ|
સ રાક્ષસેંદ્ર શુશ્શુભે તાભિઃ પરિવૃતઃ સ્વયમ્||9||
કરેણુભિર્યથાsરણ્યે પરિકીર્ણો મહાદ્વિપઃ|

સ|| તાસાં મધ્યે મહાબાહુઃ રાક્ષસેશ્વરઃ યથા મહતિ ગોષ્ઠે ગવાં મધ્યે વૃષઃ ઇવ શુશુભે || તાભિ પરિવૃતઃ સઃ રાક્ષસેંદ્રઃ સ્વયં યથા મહારણ્યે કરેણુભિઃ પરિકીર્ણઃ દ્વિપઃ ઇવ શુશુભે||

In the midst of these women, the king of Rakshasas with powerful arms shone like a bull among the cows in a big cowshed. Surrounded by these women the king of Rakshasas shone like a great elephant among the female elephants in a big forest.

સર્વકામૈરુપેતાં ચ પાનભૂમિં મહાત્મનઃ||10||
દદર્શ હરિશાર્દૂલઃ તસ્ય રક્ષઃ પતેર્ગૃહે|
મૃગાણાં મહિષાણાં ચ વરાહાણાંચ ભાગશઃ||11||
તત્ર ન્યસ્તાનિ માંસાનિ પાનભૂમૌ દદર્શ સઃ|

સ|| મહાત્મનઃ હરિશાર્દૂલઃ સર્વ કામૈઃ ઉપેતાં પાનભૂમિં ચ તસ્ય રક્ષઃ પતેઃ ગૃહે દદર્શ|| તત્ર પાનભૂમૌ ભાગશઃ ન્યસ્તાનિ મૃગાણાં મહિષાણાં ચ વરાહાણાં ચ માંસાનિદદર્શ||

The great one, a tiger among the Vanaras, then saw a banquet hall which is provided with everything in the palace of the king of Rakshasas. There in that banquet hall apportioned meat of deer, buffaloes and pigs was placed.

રૌક્મેષુ ચ વિશાલેષુ ભાજનેષ્વર્થ ભક્ષિતાન્||12||
દદર્શ હરિશાર્દૂલો મયૂરાન્ કુક્કુટાંસ્તથા|
વરાહવાર્થ્રાણસકાન્ દધિસૌવર્ચલાયુતાન્||13||
શલ્યાન્ મૃગમયૂરાંશ્ચ હનુમાનન્વવૈક્ષત|

સ|| હરિશાર્દૂલઃ રૌક્મેષુ વિશાલેષુ ભાજનેષુ અર્થભક્ષિતાન્ મયૂરાન્ તથા કુક્કુટાન્ દદર્શ||શલ્યાન્ દધિસૌવર્ચલાયુતાન્ વરાહવાર્ધ્રાણસકાન્ મૃગમયૂરાંશ્ચ હનુમાન્ અન્વવૈક્ષત||

The tiger among the Vanaras saw large golden vessels with half eaten peacocks as well as chicken. Hanuman observed bones marinated with yogurt and special salt , meat of pigs and jungle fowls as well as deer and peacocks.

ક્રકરાન્ વિવિધાન્ સિદ્ધાં શ્ચકોરાનર્થભક્ષિતાન્||14||
મહિષાન્ એકશલ્યાંશ્ચ છાંગાંશ્ચ કૃતનિષ્ઠિતાન્|
લેહ્યાનુચ્ચાવચાન્ પેયાન્ ભોજ્યાનિ વિવિધાનિચ||15||
તથાssમ્લલવણોત્તં સૈઃ વિવિધૈરાગષાડબૈઃ|
હારનૂપૂર કેયૂરૈઃ અપવિદ્ધૈ ર્મહાધનૈઃ||16||
પાનભાજન વિક્ષિપ્તૈઃ ફલૈશ્ચ વિવિધૈરપિ|
કૃતપુષ્પોપહારા ભૂઃ અધિકં પુષ્યતિ શ્રિયમ્||17||

વિવિધાન્ સિદ્ધાન્ ક્રકરાન્ ચકોરાન્ મહિષાન્ એકશલ્યાંશ્ચ છગાંશ્ચ ઉચ્ચવચાન્ લેહ્યાન્ પેયાન્ વિવિધાનિ અર્થભક્ષિતાન્ ભોજ્યાનિ ચ (હનુમાન્ અન્વવૈક્ષત)|| તથા આમ્લલવણોત્તંસૈઃ વિવિધૈઃ રાગષાડભૈઃ અપવિદ્ધૈઃ મહાધનૈઃ હારનૂપુરકેયૂરૈઃ પાનભાજનવિક્ષિપ્તૈઃ વિવિધૈઃ ફલૈશ્ચ કૃતપુષ્પોપહારા ભૂઃ અધિકં શ્રિયં પુષ્યતિ||

He saw a variety of several types of cooked fowls, half eaten ruddy geese , buffaloes, fishes, goats and all sorts of food that can be licked and variety of drinks. The banquet hall, filled with food seasoned with salt and sour ingredients, with many types of syrups, with discarded heavy chains, anklets and shoulder straps, with drinks spilt from glasses, with many fruits and flowers, looked very splendid.

તત્ર તત્ર ચ વિન્યસ્તૈઃ સુશ્લિષ્ઠૈઃ શયનાસનૈઃ |
પાનભૂમિર્વિના વહ્નિઃ પ્રદીપ્તે વોપલક્ષ્યતે||18||
બહુપ્રકારૈર્વિવિધૈઃ વરસંસ્કારસંસ્કૃતૈઃ|
માંસૈઃ કુશલસંપૃક્તૈઃ પાનભૂમિગતૈઃ પૃથક્||19||

સ||પાનભૂમિઃ તત્ર તત્ર વિન્યસ્તૈઃ સુશ્લિષ્ઠૈઃ શયનાસનૈઃ વિના વહ્નિં પ્રદીપ્તેવ ઉપલક્ષ્યતે || બહુપ્રકારૈઃ વિવિધૈઃ વ રસંસ્કારસંસ્કૃતૈઃ કુશલ સંપૃક્તૈઃ પૃથક્ પાનભૂમિ ગતૈઃ માંસૈઃ ||

The banquet hall with well arranged beds and seats here and there was glowing even wthout fire. With variety of meat arranged in many ways seasoned with many types of ingredients, cooked by experts the banquet hall was filled.

દિવ્યાઃ પ્રપન્ના વિવિધાઃ સુરાઃ કૃતસુરા અપિ |
શર્કરાssસવ માધ્વીક પુષ્પાસવ ફલાસવાઃ||20||
વાસચૂર્ણૈશ્ચ વિવિધૈઃ મૃષ્ટાઃ તૈઃ તૈઃ પૃથક્ પૃથક્|
સંતતા શુશુભે ભૂમિર્માલ્યૈશ્ચ બહુસંસ્થિતૈઃ||21||
હિરણ્મયૈશ્ચ વિવિધૈર્ભાજનૈઃ સ્ફાટિકૈરપિ|
જાંબૂનદમયૈશ્ચાન્યૈઃ કરકૈરભિસંવૃતા||22||

સ|| દિવ્યાઃ પ્રસન્નાઃ વિવિધાઃ સુરાઃ શર્કરાssસવ માધ્વીક પુષ્પાસવ ફલાસવાઃ કૃતસુરાઃ અપિ તૈસ્તૈઃ વિવિધૈઃ વાસચૂર્ણૈઃ પૃથક્ પૃથક્ મૃષ્ટાઃ||બહુશંસ્થિતૈઃ માલ્યૈશ્ચ સંતતા હિરણ્મયૈઃ સ્ફાટિકૈરપિ વિવિધૈઃ ભાજનૈઃ જામ્બૂનદમયૈઃ અન્યૈઃ કરકૈઃ અભિસંવૃતા ભૂમિઃ શુશુભે||

Wonderful and pleasing wines extracted from sugarcane , honey and flowers though fermented were made delicious with spices. Arranged in variety of ways with garlands, vessels made of gold and crystals , the jars spread all over , the floor looked splendid.

રાજતેષુ ચ કુંભેષુ જાંબૂનદમયેષુ ચ |
પાનશ્રેષ્ઠં તદા ભૂરિ કપિઃ તત્ર દદર્શ હ ||23||
સોપશ્ય ચ્ચાતકુંભાનિ શીધોર્મણિમયાનિ ચ|
રાજતાનિ ચ પૂર્ણાનિ ભાજનાનિ મહાકપિઃ||24||

સ|| કપિઃ તદા રાજતેષુ જામ્બૂનદમયેષુ કુંભેષુ ભૂરિ પાનશ્રેષ્ઠં તત્ર દદર્શ હ|| સ મહાકપિઃ પૂર્ણાનિ શીધોઃ ભાજનાનિ શાતકુમ્ભાનિ મણિમાયાનિ ચ રજતાનિ ચ અપશ્યત્||

The Vanara saw abundant of the best of wines kept in silver and golden vessels. The great Vanara saw filled wine vessels made of made of gold inlaid with gems also and of silver too.

ક્વચિત્ અર્થાવશેષાણિ ક્વચિ પીતાનિ સર્વશઃ|
ક્વચિન્નૈવ પ્રપીતાનિ પાનાનિ સ દદર્શ હ||25||
ક્વચિદૃક્ષ્યાં શ્ચ વિવિધાન્ ક્વચિત્પાનાનિ ભાગશઃ|
ક્વચિદર્થાવ શેષાણિ પશ્યન્ વૈ વિચચાર હ||26||

સ|| ક્વચિત્ અર્થાવશેષાણિ ક્વચિત્ સર્વશઃ પીતાનિ ક્વચિત્ નૈવ પ્રપીતાનિ પાનાનિ દદર્શ હ|| ક્વચિત્ વિવિધાન્ ભક્ષ્યાંશ્ચ ક્વચિત્ પાનાનિભાગશઃ ક્વચિત્ અવશેષાણિ પશ્યન્ વિચચાર હ||

There he saw some half filled, some fully drained and some not even touched drinks. In one place many types of eatables, at another place drinks separately , yet at another place left over food was seen as he moved about.

ક્વચિપ્રભન્નૈઃ કરકૈઃ ક્વચિદાલોળિતૈર્ઘટૈઃ|
ક્વચિત્સંપૃક્તમાલ્યાનિ જલાનિ ફલાનિ ચ||27||

સ|| ક્વચિત્ પ્રભિન્નૈઃ કરકૈઃ ક્વચિત્ આલોલિતૈઃ ઘટૈઃ ક્વચિત્ સંપ્રુક્તમાલ્યાનિ જલાનિ ચ ફલાનિ ચ (હનુમાન્ દદર્શ)||

At one place he saw a broken pots at another place rolling pots and yet at another place mixed up flower garlands strewn about along with water and fruits..

શયનાન્ યત્ર નારીણાં શુભ્રાણિ બહુધા પુનઃ|
પરસ્પરં સમાશ્લિષ્ય કાશ્ચિત્ સુપ્તા વરાંગનાઃ||28||
કાશ્ચિચ્ચ વસ્ત્રં અન્યસ્યાસ્સ્વપંત્યાઃ પરિધાય ચ|
આહૃત્ય ચ અબલાઃ સુપ્તા નિદ્રા બલપરાજિતાઃ||29||

સ|| અત્ર નારીણાં શયનાનિ પુનઃ બહુધા શુભ્રાણિ કાશ્ચિત્ વરાંગાનાઃ પરસ્પરં સમાશ્લિષ્ય સુપ્તાઃ હનુમાન્ દદર્શ|| કાશ્ચિત્ નિદ્રાબલપરાજિતાઃ અન્યસ્યાઃ સ્વપંત્યાઃ વસ્ત્રં આહૃત્ય પરિધાયા સુપ્તાઃ અબલાઃ (હનુમાન્ દદર્શ)||

There Hanuman saw some women's beds unused, some women were sleeping having embraced another woman. Some overcome with sleep pulled the clothes from some other sleeping women and slept.

તાસાં ઉચ્ચ્વાસવાતેન વસ્ત્રં માલ્યં ચ ગાત્રજમ્|
નાત્યર્ધં સ્પંદતે ચિત્રં પ્રાપ્ય મંદમિવાનલમ્||30||

સ|| તાસાં ગાત્રજં વસ્ત્રં માલ્યાંશ્ચ ઉછ્છ્વાસવાતેન મંદં અનિલં પ્રાપ્ય ઇવ નાત્યર્થં ચિત્રં સ્પંદતે||

The clothes on their bodies as well as the garlands moved gently by the wind created by their exhalations. .

ચંદનસ્ય ચ શીતસ્ય શીથોર્મધુરસસ્ય ચ|
વિવિધસ્ય ચ માલ્યસ્ય ધૂપસ્ય વિવિધસ્ય ચ||31||
બહુધા મારુતઃ તત્ર ગંધં વિવિધમુદ્વહન્|
સ્નાનાનાં ચંદનાનાં ચ ધૂપાનાં ચૈવ મૂર્ચિતઃ||32||
પ્રવવૌ સુરભિર્ગંધો વિમાને પુષ્પકે તદા|

તત્ર મારુતઃ શીતસ્ય ચંદનસ્ય શીથોઃ મધુરસ્ય ચ વિવિધસ્ય માલ્યસ્ય વિવિધસ્ય ધૂપસ્ય ચ વિવિધં ગંધં બહુધા ઉદ્વહન્||સ|| તદા પુષ્પકે વિમાને સ્નાનાનામ્ ચંદનાનાં ચ ધૂપાનાં ચૈવ સુરભિઃ ગંધઃ મૂર્ચિતઃ પ્રવવૌ||

There wind carried the fragrances of cool sandal , of sweet smelling wines of different types, of flower garlands of different types, of incenses of different types. Then on the Pushpaka chariot the fragrance of cool sandal used after bath, fragrance of incense as well as sweet smelling wines wafted through.

શ્યામાવદાતાઃ તત્રાન્યાઃ કાશ્ચિત્ કૃષ્ણા વરાંગનાઃ||33||
કાશ્ચિત્ કાંચન વર્ણાંગ્યઃ પ્રમદા રાક્ષસાલયે|
તાસાં નિદ્રાવશત્વાચ્ચ મદનેન વિમૂર્છિતમ્||34||
પદ્મિનીનાં પ્રસુપ્તાનાં રૂપમાસીદ્યથૈવ ચ|

સ|| તત્ર રાક્ષસાલયે અન્યાઃ શ્યામાવદાતાઃ કાશ્ચિત્ વરાંગનાઃ કૃષ્ણાઃ કાશ્ચિત્ પ્રમદાઃ કાંચનવર્ણાંગ્યઃ || નિદ્રાવશત્વાચ્ચ મદનેન ચ વિમૂર્છિતમ્ પ્રસુપ્તાનાં તાસાં રૂપં યથા પ્રસુપ્તાનાં પદ્મિનીનાં ઇવ આસીત્ ||

There in the mansion of Rakshasas there were other Rakshasa women of glowing dark complexion as well as lovely women dark in color as well as some of golden complexion. Over come with sleep and exhausted due to dalliance , the women who were sleeping looked like lotus creepers.

એવં સર્વં અશેષેણ રાવણાંતઃપુરં કપિઃ||35||
દદર્શ સુમહાતેજા ન દદર્શ જાનિકીમ્|

સ|| સુમહાતેજઃ કપિઃ એવં સર્વં રાવણાંતઃ પુરં અશેષેણ દદર્શ | જાનકીં ચ નદદર્શ||

The brillinat Vanara saw all this in the inner apartments of Ravana . He did not see Janaki.

આ મહાતેજોવંતુડૈન વાનરુડુ ઇદંતા શેષમુલેકુંડા રાવણાંતઃપુરમુલો ચૂચેનુ. કાનિ જાનકિનિ માત્રમુ ચૂડલેદુ.

નિરીક્ષમાણશ્ચ તદા તાઃ સ્ત્રિયઃ સ મહાકપિઃ||36||
જગામ મહતીં ચિંતાં ધર્મસાધ્વસશંકિતઃ |
પરદારાવરોધસ્ય પ્રસુપ્તસ્ય નિરીક્ષણમ્||37||
ઇદં ખલુ મમાત્યર્થં ધર્મલોપં કરિષ્યતિ|

સ|| તથા સ્ત્રિયઃ નિરીક્ષમાણઃ સઃ મહાકપિઃ ધર્મસાધ્વસશંકિતઃ મહતીં ચિંતાં જગામ|| પ્રસુપ્તસ્ય પરદારાવરોધસ્ય ઇદં મમ નિરીક્ષણમ્ અત્યર્થં ધર્મલોપં કરિષ્યતિ ||

Then the great Vanara while seeing the women thinking that he transgressed the moral code started thinking with a concern. 'Seeing the sleeping wives of other men is very much a transgression of moral code by me'.

ન હિ મે પરદારાણાં દૃષ્ઠિર્વિષયવર્તિની||38||
અયં ચાત્ર મયાદૃષ્ટઃ પરદાર પરિગ્રહઃ|
તસ્ય પ્રાદુરભૂચ્ચિંતા પુનરન્યા મનસ્વિનઃ ||39||
નિશ્ચિતૈકાંતચિત્તસ્ય કાર્યનિશ્ચયદર્શિની|

સ|| મે દૃષ્ટિઃ પરદારાણાં વિષયવર્તિની ન હિ અત્ર મયા પરદારાપરિગ્રહઃ દૃષ્ટશ્ચ || મનસ્વિનઃ નિશ્ચિતૈકાંતચિત્તસ્ય તસ્ય પુનઃ કાર્યનિશ્ચયદર્શિની અન્યા ચિંતા પ્રાદુરભૂત્ ||

' I have seen others wives , but seeing wives of others is not with sensual mind'. The highly sensible Vanara was struck with another brilliant idea that he is single minded in the direction of the task ahead.

કામં દૃષ્ટા મયાસર્વા વિશ્વસ્તા રાવણસ્ત્રિયઃ||40||
ન હિ મે મનસઃ કિંચિત્ વૈકૃત્યં ઉપપદ્યતે|
મનો હિ હેતુઃ સર્વેષાં ઇંદ્રિયાણાં પ્રવર્તને||41||
શુભાશુભા સ્વવસ્થાસુ યચ્ચ મે સુવ્યવસ્થિતમ્|

સ|| વિશ્વસ્તાઃ સર્વાઃ રાવણસ્ત્રિયઃ મયા કામં દૃષ્ટાઃ મે મનસઃ કિંચિત્ વૈકૃત્યં ઉપજાયતે હિ||શુભ અશુભાઃ અવસ્થાસુ સર્વેષામ્ ઇંદ્રિયાણાં પ્રવર્તને મનઃ હેતુઃ | મે મનઃ તચ્ચ સુવ્યવસ્થિતમ્||

'All the loyal wives of Ravana were seen without any foul desire. My mind is not perturbed even a little. At all times for good and bad the sense organs are controlled by the mind. My mind is firmly established'.

નાન્યત્ર હિ મયા શક્યા વૈદેહી પરિમાર્ગિતુમ્||42||
સ્ત્રિયો હિ સ્ત્રીષુ દૃશ્યંતે સદા સંપરિમાર્ગણે|
યસ્ય સત્ત્વસ્ય યા યોનિઃ તસ્યાં તત્પરિમાર્ગ્યતે||43||
ન શક્યા પ્રમદા નષ્ટા મૃગીષુ પરિમાર્ગિતુમ્|

સ|| વૈદેહી અન્યત્ર પરિમાર્ગિતું મયા ન શક્યા હિ સદા સંપરિમાર્ગને સ્રિયઃ સ્ત્રિષુ દૃશ્યંતે || યસ્ય સત્વસ્ય યા યોનિઃ તત્ તાસ્યામ્ પરિમાર્ગ્યતે નષ્ટા પ્રમદા મૃગીષુ પરિમાર્ગિતું ન શક્યા||

'It is not possible to search for Vaidehi any other way. Women can be looked for among women. One has to search for a creature among its own species. It is not possible to find a lost woman in the herd of female deer'.

તદિદં માર્ગિતં તાવચ્ચુદ્ધેન મનસા મયા||44||
રાવણાંતઃ પુરં સર્વં દૃશ્યતે ન ચ જાનકી|
દેવગંધર્વકન્યાશ્ચ નાગકન્યાશ્ચ વીર્યવાન્||45||
અવેક્ષમાણો હનુમાન્ નૈવાપશ્યત જાનિકીમ્|
તા મપશ્યન્ કપિઃ તત્ર પશ્યં શ્ચાન્યા વરસ્ત્રિયઃ ||46||
અપક્રમ્ય તદા વીરઃ પ્રધ્યાતુમુપચક્રમે|

સ||તત્ મયા શુદ્ધેન મનસા ઇદં સર્વં રાવણાંતઃ પુરં માર્ગિતું | જાનકી તુ નદૃશ્યતે|| દેવગંધર્વકન્યાશ્ચ નાગકન્યાશ્ચ અવેક્ષમાણઃ હનુમાન્ વીર્યવાન્ જાનકીં નૈવ અપશ્યત|| વીરઃ કપિઃ તત્ર તાં અપશ્યન્ અન્યાઃ વરસ્ત્રિયઃ પશ્યશ્ચ તદા અપક્રમ્ય પ્રદ્યાતું ઉપચક્રમે||

'This Ravana's harem was serached with pure mind by me , but i have not seen Janaki'. He saw daughters of Devas, Gandharvas. Nagas but the valiant Hanuman did not find Janaki. The valiant Vanara unable of see her among other women , moved aside and started thinking.

સભૂયસ્તુ પરં શ્રીમાન્ મારુતિર્યત્ન માસ્થિતઃ|
અપાનભૂમિ મુત્સૃજ્ય તદ્વિચેતું પ્રચક્રમે||47||

સ|| શ્રીમાન્ સઃ મારુતિઃ આપાનભૂમિં ઉત્સૃજ્ય ભૂયઃ પરં યત્નં આસ્થિતઃ તત્ વિચેતું ઉપચક્રમે||

Illustrious Maruti leaving the banquet hall once again renewed his effort in search of Sita.

ઇત્યાર્ષે શ્રીમદ્રામાયણે આદિકાવ્યે વાલ્મીકીયે
ચતુર્વિંશત્ સહસ્રિકાયાં સંહિતાયામ્
શ્રીમત્સુંદરકાંડે એકાદશસ્સર્ગઃ||

|| Om tat sat ||